Ignacy Łukasiewicz
Ignacy Łukasiewicz jednym z patronów roku 2022
W piątek 29 października 2021 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2022 Rokiem m.in. Ignacego Łukasiewicza
„Należy on do zaszczytnego grona Polaków, których działalność odcisnęła wielki i pozytywny wpływ na rozwój naszej Ojczyzny, jak również całego świata” – głosi uchwała.
Sejm RP podkreślił zasługi Ignacego Łukasiewicza dla rozwoju polskiego przemysłu i gospodarki, a także zaangażowanie w walkę o niepodległość.
W styczniu br. przypada 140. rocznica śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin tego wybitnego Polaka – aptekarza, pioniera przemysłu naftowego, filantropa, społecznika i działacza niepodległościowego, człowieka o wielkim sercu, nazywanego przez wielu „ojcem Łukasiewiczem”.
Piotr Franczek w swojej książce pt.: „ Ignacy Łukasiewicz. Prometeusz na ludzką miarę” napisał: „Odkrywca i wynalazca, tytan pracy, innowator i nauczyciel młodych, przedsiębiorca i milioner, filantrop i społecznik, patriota i polityk, ale przede wszystkim skromny, dobry i oddany innym człowiek…”
Życiorys i odznaczenia
Ignacy Łukasiewicz urodził się 8 marca 1822 r. w Zadusznikach pod Mielcem w województwie podkarpackim, jako jedno z czworga dzieci. Gdy miał 8 lat wraz z rodziną przeprowadził się do Rzeszowa. Tam, wraz z bratem Franciszkiem, ukończył z wysokim wynikiem gimnazjum ojców pijarów. Po śmierci ojca porzucił naukę w gimnazjum w Rzeszowie i podjął pracę w aptece w Łańcucie jako praktykant. Następnie pracował jako pomocnik aptekarski w Rzeszowie, dokształcając się w tym zawodzie.
Za wstawiennictwem aptekarza, u którego pracował, udało mu się rozpocząć studia farmaceutyczne. W latach 1850 – 1852 Łukasiewicz studiował najpierw we Lwowie, później w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, a ostatni semestr spędził na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie uzyskał tytuł magistra farmacji.
Po studiach wrócił do Lwowa, gdzie podjął pracę w aptece. Razem z Janem Zehem prowadził badania nad ropą naftową. Badania i eksperymenty pozwoliły mu po oczyszczeniu tego płynu uzyskać naftę świetlną, która spalała się jasnym płomieniem i nie powstawał przy tej okazji gryzący i czarny dym.
Pierwsza skonstruowana przez niego lampa naftowa rozświetliła wystawę apteki, a w praktyce oświetlenie naftowe zastosowano po raz pierwszy podczas wieczornej operacji w szpitalu we Lwowie 31 lipca 1854 roku.
Na początku 1854 r. Ignacy Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, aby być bliżej terenów roponośnych. W Bóbrce koło Krosna założył pierwszą na świecie spółkę naftową, a dwa lata później pierwszą na ziemiach polskich kopalnię ropy naftowej w Ulaszowicach. Na terenie kopalni Bóbrka doskonalił technikę wiercenia otworów wydobywczych, wprowadził do użytku wiertnicę ręczną, a później maszyny parowe do napędu wiertnic.
Jako filantrop propagował zakładanie sądów, budował szkoły, kościoły, drogi i mosty.
Za działalność charytatywną papież Pius IX nadał mu tytuł szambelana papieskiego i odznaczył Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego.
Zmarł w Chorkówce 7 stycznia 1882 r. w wyniku ciężkiego zapalenia płuc. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zręcinie.
- Otrzymał honorowe obywatelstwo Jasła i Krosna
- Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazownictwa im. Ignacego Łukasiewicza znajduje się w Bóbrce (powiat krośnieński)
- Od 1974 roku Politechnika Rzeszowska nosi imię Ignacego Łukasiewicza
- W 1983 roku wyemitowano miedzioniklową monetę o nominale 50 zł z wizerunkiem I. Łukasiewicza na rewersie
- W 2003 roku wyemitowano kolekcjonerską złotą i srebrną monetę z wizerunkiem I. Łukasiewicza
- Pamiątki po Ignacym Łukasiewiczu oraz kopia prototypu lampy naftowej wraz z jedną z najcenniejszych kolekcji lamp naftowych w Europie znajdują się w Muzeum Podkarpackim w Krośnie
- Łukasiewicz jest patronem wielu szkół, uczelni, instytucji, ulic i placów w Polsce
- W wielu miejscowościach w Polsce znajdują się pomniki i tablice upamiętniające postać I. Łukasiewicza
- W 2009 roku powstał telewizyjny film dokumentalny o Łukasiewiczu pt. Rozjaśnić mrok
- W 2015 roku w Łańcucie ulicy pomiędzy rynkiem, a ulicą Wałową, przy której stała apteka Ignacego Łukasiewicza nadano nazwę ulicy Łukasiewicza i Zeha
- W kwietniu 2019 roku utworzona została Sieć Badawcza Łukasiewicz skupiająca kilkadziesiąt polskich instytutów badawczych
- W sierpniu 2020 mostowi na rzece Jasiołka w Świerzowej Polskiej nadano imię Ignacego Łukasiewicza